Özel Ordu Sevgi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Nermin Eribol “Dünya Prematüre Günü” hakkında açıklamalarda bulundu.

Türkiye'de her yıl 150 bin prematüre bebek aramıza katılıyor. Yeni doğan yoğun bakım  ünitelerindeki özel tıbbi destekle ve ebeveynlerinin aşırı ilgisi ile yaşama tutunuyorlar.

Doğdukları gebelik haftasına prematüre bebekler :

24–31 Hafta: İleri derece prematüre

32- 35 Hafta: Orta derece prematüre

36- 37 Hafta: Sınırda prematüre

Doğum tartısına göre prematüre bebekler :

Düşük Doğum Ağırlığı:  Bebeğin doğumda 2500 gramdan az olması

Çok Düşük Doğum Ağırlığı:  Bebeğin doğumda 1500 gramdan az olması

İleri Derecede Düşük Doğum Ağırlığı:  Bebeğin doğumda 1000 gramdan az olması

Çocukluk çağında önemli bir yere sahip olan yenidoğan döneminin, hastalık ve sorunlarının büyük bir oranını preterm bebekler oluşturmaktadır . Vücut ağırlığına bakılmaksızın 37. gestasyon haftasını tamamlamadan doğan bebeklere preterm bebek denir  Preterm doğum yenidoğan  mortalite ( ölüm oranı )  ve doğum ile ilgili kısa ve uzun dönem morbiditenin ( hastalık oranı )  önde gelen nedenidir . Preterm doğum dünyada, tüm  yenidoğan  ölümlerin %35’inin doğrudan sebebidir.

Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı artan prematüre doğumlar, bebek için olduğu kadar aileler için de oldukça zorlu bir dönemin başlaması anlamına geliyor. Prematüre bebeklerin hangi haftada ve ağırlıkta doğduğu önemlidir. Doğum haftası 32 hafta ve üzeri olan bebeklerde yaşam oranının yüzde 95’lere ulaşmasına karşın; 28 haftanın altındaki bebeklerde bu oranın yüzde 50’lere kadar inebilir.

Son yıllarda ülkemizde yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin (YYBÜ) hem sayıca artışı hem de kalitelerinin yükselmesi çok küçük doğan prematürelerin yaşama oranlarını artırmaktadır . Ancak; bu bebekler  yaşamlarının ilk günlerinden itibaren uzun bir süre anne yanında değil, yoğun bakım ünitelerinde, yaşamı tehdit eden hastalıklarla mücadele ederek geçirmektedir .Bu süreçte anne ve yenidoğanın ayrı olması ebeveynlerde endişe oluşturmakta ve profesyonel yardım ve yenidoğana özel bakım gereksinimleri artmaktadır.

Ebeveynlerin gereksinimlerinin karşılanmasında önerilen ;bebeğin tepkilerini anlamada ebeveynlere yardım etmek, korku ve beklentilerini ifade etmelerini sağlamak, onları aktif bir şekilde dinlemek, sorulara dürüstçe cevap vermek, tedavi planı ve programı  hakkında  bilgilendirilmektir . Ayrıca annenin, yenidoğanın bakımına daha çok katılmasının desteklenmesi anne-bebek etkileşimini sağlayacaktır. Annenin bebeğini görmesi, ona dokunması ve onunla etkileşimi başlatması bebeğini algılamasını olumlu etkilemektedir . Doğum sonrası dönemde algılamayı hem anneye hem de bebeğe ait pek çok faktör etkileyebilir .

Algılamayı etkileyen faktörlerden biri bebeğin preterm olmasıdır. Anne preterm doğuma fiziksel, emosyonel ve psikolojik olarak hazır  olamamakta ve bakım vermede kendini yeterli algılayamamaktadır. Ebeveynlerin bakıma ortak olması, yenidoğan ünitesi çalışanlarına duyduğu güvenin gelişmesine, kaygı  düzeyinin azalmasına paralel öz güvenin artmasını sağlar. Tüm bunlar bakım kalitesini artırarak, ebeveynin bakımda kendini yeterli algılamasına ve uzun dönemde bebeğin gelişimsel sonuçlarına olumlu katkıda bulunur . Yapılan çalışmalarda preterm bebeği olan anne ve babaların en önemli gereksiniminin bebeğin evdeki bakımına yönelik eğitim olduğu belirtilmektedir. Preterm bebek ailelerinin evdeki ebeveynlik yeterlilikleri konusunda term bebeği olan ailelere göre kendilerine daha az güvendikleri, bebeğin bakımına aktif olarak katılmaktan çok seyirci olarak izlemeyi tercih ettikleri bildirilmektedir. Bu nedenle preterm bebeklerin evde bakımı ve izlemi önemli olup; tüm sistemlerin olgunlaşma düzeyi göz önüne alınarak bakım verilmeli ve uzun süreli izlem yapılmalıdır.

Preterm bebeklerin vücut ısısını koruması, büyüme gelişmelerinin izlenmesi, beslenme, bağışıklama, apne ve bradikardi, göz sorunları, işitme sorunları ve aile ile etkileşimi özellikle önemli olup, gerek yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde yattıkları sürece gerekse ev bakımına geçtikleri dönemde izlenmesi gereken durumlardan bazılarıdır . Preterm bebeğe sahip ebeveynlerin, bebeğin bakımına yönelik gereksinimlerinin belirlenmesi ve bu gereksinimler doğrultusunda bakım, eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesi gerekmektedir. Ebeveynlerin bebeğin evdeki bakım gereksinimlerini karşılayabilmesi ve yeterliliklerinin belirlenmesi için gerekli bilgi ve becerilerinin taburculuk öncesi kazandırılması ve taburculuk planlamasının bundan sonra yapılması önemlidir.